Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Ból, pieczenie lub swędzenie cewki moczowej – każda dolegliwość podczas oddawania moczu wywołuje niepokój. Skupmy się na tym, co może oznaczać pieczenie, czy koniecznie trzeba udać się wtedy do lekarza oraz co zadziała wspomagająco w leczeniu tego dyskomfortu.
Co oznacza pieczenie przy oddawaniu moczu?
Oddawanie moczu (mikcja) to jedna z podstawowych czynności fizjologicznych człowieka. Z moczem wydalane są produkty uboczne (często szkodliwe) przemiany materii, a więc pełni on funkcję oczyszczania organizmu. Pozbywamy się z nim także nadmiaru wody (to główny składnik moczu stanowiący aż 96% ) i elektrolitów takich jak m.in. sód, potas, wapń, magnez, czy fosfor oraz kwasów i zasad. Można więc powiedzieć, że rolą nerek, za pośrednictwem wytwarzanego przez nie moczu, jest utrzymanie równowagi wewnętrznej organizmu – tzw. homeostazy.
W zdrowym ciele mikcji nie powinny towarzyszyć żadne dolegliwości ani dyskomfort ze strony układu moczowego.
Pieczenie lub szczypanie przy oddawaniu moczu to nieprzyjemne odczucie zlokalizowane w obrębie cewki moczowej. Dotyczy kobiet oraz mężczyzn i może wystąpić w każdym wieku.
Ten rodzaj dyskomfortu najczęściej jest oznaką schorzenia układu moczowego, dlatego wymaga konsultacji z lekarzem Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Nie ma potrzeby od razu udawać się do urologa, czy nefrologa, ponieważ zwykle chorobę udaje się zdiagnozować i wyleczyć w regionalnej przychodni.
Jakie są przyczyny pieczenia podczas oddawania moczu?
Pieczenie cewki moczowej to jedna z dolegliwości określanych łącznie mianem „objawów dyzurycznych”. Termin ten oznacza trudności i zaburzenia w oddawaniu moczu. Oprócz pieczenia zaliczamy do nich także ból w trakcie mikcji, częstsze niż zwykle oddawanie moczu, ból w dole brzucha pojawiający się po wypełnieniu pęcherza, potrzeba natychmiastowego oddania moczu (nagłe parcie na mocz) oraz trudności w utrzymaniu moczu. Wszystkie albo tylko niektóre z tych symptomów mogą pojawić się podczas zapalenia pęcherza moczowego, nerek i cewki moczowej. Ta ostatnia choroba najczęściej jest wynikiem zakażenia przenoszonego drogą płciową (podczas stosunku seksualnego), wywołanego przez rzeżączkę albo chlamydię. Co więcej, dolegliwości dyzuryczne wcale nie muszą wynikać ze schorzeń układu moczowego. Z uwagi na bliskie sąsiedztwo pochwy u kobiet mogą sygnalizować zapalenie w jej obrębie np. grzybicze, a u mężczyzn zapalenie prostaty, najądrza, czy jądra.
Warto jednak podkreślić, że odczuwając pieczenie cewki moczowej i parcie na mocz albo jakikolwiek inny wyżej wymieniony objaw, najpierw powinniśmy pomyśleć o zapaleniu pęcherza. To zdecydowanie najczęstsza przyczyna, szczególnie w przypadku kobiet, których budowa ciała predysponuje do występowania tego schorzenia. Kobiety mają krótszą niż mężczyźni cewkę moczową, a to ułatwia bakteriom dotarcie do pęcherza. Dodatkowo cewka zlokalizowana jest blisko odbytu i jelita grubego, skąd (zwykle podczas nieprawidłowego wycierania „od tyłu do przodu” po oddaniu stolca) mogą przenosić się drobnoustroje fizjologicznie tam bytujące np. pałeczka kałowa Escherichia Coli. Będąc w jelicie grubym, nie wywołuje objawów choroby, ale w pęcherzu moczowym już tak, bo nie jest to jej naturalne środowisko. W normalnych warunkach pęcherz jest jałowy, co oznacza, że nie znajdują się w nim żadne bakterie.
Jak sobie radzić przy pieczeniu cewki moczowej?
- Pojawienie się objawów dyzurycznych zawsze oznacza konieczność zgłoszenia się do lekarza, ponieważ choroba może wymagać zastosowania antybiotykoterapii.
- Zaleca się wypijać nie mniej niż 2 litry płynów dziennie w celu dobrego nawodnienia organizmu, a dodatkowo „wypłukania” bakterii z pęcherza i cewki moczowej, co wspomaga antybiotykoterapię.
- W czasie infekcji dobrze jest szczególnie zadbać o zdrową dietę, która dostarczy witamin i minerałów na wzmocnienie chorego organizmu, a także wysypiać się i unikać stresu.
- W ramach pomocniczego łagodzenia dolegliwości warto również sięgnąć po zioła, które mogą okazać się wsparciem dla funkcjonowania układu moczowego (w tym pęcherza i cewki moczowej). Mieszanka ziela skrzypu, liści brzozy, korzenia podróżnika i liści borówki brusznicy pobudza diurezę, co przyczynia się do mechanicznego usuwania zalegających w pęcherzu bakterii.
- W celu zapobiegania infekcji pęcherza, zwłaszcza u osób zmagających się z nawrotowymi zapaleniami (≥2 epizodów ostrego zapalenia pęcherza moczowego w ciągu 6 mies. lub ≥3 w ciągu roku), zaleca się:
- Unikać kąpieli bąbelkowych i dodawania do kąpieli środków chemicznych.
- Oddawać mocz niezwłocznie po wystąpieniu parcia lub regularnie co 2–3 h oraz tuż przed snem i tuż po stosunku płciowym.
- Unikać stosowania dezodorantów intymnych, kapturków naszyjkowych oraz dopochwowych środków plemnikobójczych.
- Myć okolice intymne 1-2 razy dziennie, wodą z preparatem do higieny intymnej.
- Wycierać okolice odbytu po oddaniu stolca w kierunku „do tyłu”.
Autor: Lekarz Irena M. Wojtowicz
Bibliografia
Pyłka-Gutowska E., Układ moczowy. Wydanie i ismoregulacja, [w:] Witold Mizerski (red.), Vademecum maturzysty. Biologia, wyd. VI, Warszawa: Adamantan, 2019, s. 230–235, ISBN 978-83-7350-453-0.
Drabczyk R., Objawy dyzuryczne (trudności w oddawaniu moczu), Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 29.03.2017.
Drabczyk R., Zapalenie pęcherza i inne zakażenia układu moczowego – objawy, przyczyny, leki i leczenie, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 31.03.2022.
Duława J., Drabczyk R., Nawracające zapalenie pęcherza moczowego u kobiet, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 10.08.2022.
