Zioła na wątrobę – jak ją wspierają?

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Wątroba pełni niebagatelną funkcję w utrzymaniu zdrowia całego organizmu. Nic więc dziwnego, że chcielibyśmy, aby pracowała prawidłowo jak najdłużej. Aktualnie na rynku dostępnych jest szereg preparatów wspierających jej działanie. Oprócz środków syntetycznych wytworzonych w fabrykach farmaceutycznych są też leki ziołowe, oparte o naturalne składniki. Coraz częściej właśnie po nie sięgamy. Co wspomaga wątrobę spośród milionów rosnących na naszej planecie ziół? A może są też zioła, które jej szkodzą? Odpowiadamy.

Jak działa wątroba? Budowa i działanie narządu

Wątroba (o greckiej nazwie: hepar) to element układu pokarmowego zlokalizowany w górnej części brzucha, po jego prawej stronie. W zasadzie wątroba u zdrowych osób niemal w całości „chowa się” pod żebrami, stąd określenie, że mieści się w podżebrzu. Zwykle jej część sięga też do górnej środkowej części brzucha (nadbrzusze), a nawet górnej lewej (podżebrze lewe). Żebra otaczają wątrobę i ochraniają ją przed ewentualnymi urazami. To dzięki nim podczas wypadku, np. po uderzeniu kierownicą roweru w brzuch, wątroba najczęściej wychodzi bez szwanku. Za to częściej zdarza się, że śledziona, w większości wystająca spod żeber po prostu do brzucha, ulega pęknięciu, co wywołuje zagrażający życiu krwotok.

Wątroba jest największym organem w ciele człowieka. U mężczyzn osiąga wagę 1500–1700 g, a u kobiet 1300–1500 g. To tylko masa „suchego” narządu. Wypełnienie krwią powiększa ją nawet o 800 g! Oznacza to, że zwykle waży ponad 2 kilogramy, to naprawdę bardzo dużo. Można powiedzieć, że jest tak wielka, bo natura wyposażyła ją w liczne, istotne do przeżycia, funkcje, a wśród nich przede wszystkim:

Magazynowanie energii w postaci cukru – glukozy. Gromadzi jej nadmiar albo uwalnia ją do krwi, gdy jest potrzebna np. podczas wyczerpującego biegu.
Wytwarzanie żółci – dziennie produkuje jej 250-1100 ml, w zależności od rodzaju posiłków, które spożywamy. Zadaniem tej wydzieliny (płynnej, brunatnożółtej lub o zielonej barwie i gorzkim smaku) jest wspomaganie trawienia tłuszczów. Zatem osoby jedzące tłusto i ciężkostrawnie będą musiały wyprodukować jej więcej. Po takim posiłku żółć wydzielana jest z pęcherzyka żółciowego (stanowiącego jej magazyn bezpośrednio przylegający do wątroby) do jelita cienkiego, a dokładniej jego początkowej części nazywanej dwunastnicą. Warto też wspomnieć, że jednym z głównych składników żółci jest cholesterol. Mimo że jednoznacznie kojarzy nam się źle, to nie zawsze tak jest. „Dobrym” cholesterolem jest ten określany jako HDL na wynikach badań laboratoryjnych.
Magazynowanie witamin A, D i B₁₂ oraz żelaza.
Neutralizacja toksyn np. alkoholu.
Produkcja czynników niezbędnych do krzepnięcia krwi.

Jakie zioła na wątrobę i woreczek żółciowy?

W związku z tym, że wątroba pełni kluczowe funkcje w ludzkim organizmie – można czasami spróbować wspomóc jej działanie. Jednym ze sposobów są zioła. Jednak w ich doborze trzeba wykazać się wyjątkową czujnością. Muszą pochodzić od rzetelnych i sprawdzonych producentów oraz sprzedawców. Zawsze powinno się przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania oraz zapoznać się z przeciwwskazaniami do stosowania (potrzebne informacje znajdują się w ulotce produktu).
Lepszym wyborem będzie np. mieszanka ziół na wątrobę zawierająca dziurawiec, krwawnik, miętę pieprzową, mniszek lekarski oraz karczoch. Takie połączenie ziół wykazuje działanie zwiększające wydzielanie żółci, czyli żółciopędne.

Skoro jesteśmy przy temacie wpływu ziół na wątrobę – wbrew powszechnemu przekonaniu o naturalnym pochodzeniu i przez to gwarantowanym bezpieczeństwie ziół niektóre z nich wykazują wręcz odwrotne działanie. Przykładem są szczególnie popularne mieszanki dalekowschodnich ziół, wywodzące się z tradycyjnej medycyny chińskiej, japońskiej, czy hinduskiej (ajurwedyjskiej). Istnieją dane naukowe mówiące o ich toksycznym wpływie na ten ważny narząd.

Kiedy stosować zioła na wątrobę?

Trzeba podkreślić, że zioła na wątrobę nie są przeznaczone wyłącznie dla osób cierpiących na schorzenia tego narządu – w takich przypadkach podstawą są leki zalecone przez lekarza. Warto się nimi również zainteresować, gdy zachodzi potrzeba wzmocnienia pracy (działania) wątroby, np. po zjedzeniu ciężkostrawnych potraw. Tłuste placki ziemniaczane, frytki, czy smażone żeberka to duże wyzwanie dla przewodu pokarmowego. Aby je strawić, niezbędna jest pomoc żółci. Jej rola polega na emulgowaniu tłuszczy, czyli rozbijaniu ich cząsteczek na mniejsze elementy, lepiej przyswajalne w dalszej części jelita. Zatem, gdy czujemy dyskomfort w brzuchu po ciężkostrawnym posiłku, możemy wypróbować napar z mieszanki wyżej wspomnianych ziół, która wspomoże wydzielanie żółci do dwunastnicy. Trzeba jednak podkreślić, że nie powinien być stosowany dłużej niż 2-3 dni bez konsultacji lekarskiej. Nie wolno też po niego sięgać w przypadku:

uczulenia na którekolwiek ze składowych ziół,
niedrożności dróg żółciowych,
kamicy pęcherzyka żółciowego,
niedrożności jelit,
bólu brzucha o nieustalonej przyczynie – tu po prostu niezbędna jest wizyta u lekarza,
dzieci poniżej 12 lat.

Autor: Lekarz Irena M. Wojtowicz