Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Jeśli w Twoim życiu stres jest na porządku dziennym, ciągle gdzieś pędzisz, o coś się martwisz i sprawia Ci to dyskomfort, a dodatkowo nie możesz przez to spać – ten artykuł jest właśnie dla Ciebie. Dowiedz się, jak ukoić nerwy domowymi sposobami i jakie zioła łagodzą stan łagodnego napięcia nerwowego. Zapraszamy do lektury!
Jak ukoić nerwy?
Żyjemy w bardzo niespokojnych czasach. Pandemia COVID-19, wojna tuż za naszą wschodnią granicą, gigantyczna inflacja, rosnące ceny żywności, paliwa, prądu, gazu, ciągle podwyższane stopy procentowe, a wraz z nimi raty kredytów – to stresogenne czynniki, z którymi nie mierzyliśmy się nigdy wcześniej. Niemal każdy z nas czegoś się obawia. Może to być strach o zdrowie, utrzymanie pracy, relacje małżeńskie, prawidłowy rozwój i przyszłość naszych dzieci, czy cokolwiek innego. Jedni rozmyślają nad problemami bezustannie, inni trochę mniej, ale mało kto żyje dziś zupełnie bezstresowo.
Wprawdzie nasz organizm umie radzić sobie ze stresem, jednak jedynie wtedy, gdy jest on rzadki, krótki i mało intensywny. Autonomiczny układ nerwowy człowieka (inaczej wegetatywny, czyli niezależny od naszej woli) składa się z dwóch części: współczulnej – pobudzającej i przywspółczulnej – hamującej. W prawidłowych warunkach obie części pozostają ze sobą w równowadze. W sytuacji stresu zdecydowanie dominuje układ współczulny. Jego uaktywnienie powoduje wydzielanie hormonów pobudzających takich jak adrenalina, noradrenalina i kortyzol, serce bije nam szybciej, nie możemy zasnąć, podnosi się ciśnienie krwi i przyspiesza oddech. Chwilowo takie odczucia mogą być nawet motywujące, gdy biegniemy w maratonie albo mamy ważną prezentację i „spinamy się”, żeby dobrze nam poszło. Takie pobudzenie na dłuższą metę po prostu nas osłabia i wcale nie jest przyjemne. Częściej chorujemy, nie możemy zebrać myśli, wszystko widzimy w ciemnych barwach. Zatem jak wyciszyć skołatane nerwy? Najprościej byłoby wyeliminować czynniki, które nas stresują, martwią, rozstrajają. Tylko że nie zawsze jest to możliwe.
Jeśli czujesz, że Twoje nerwy są nadwyrężone, warto zapoznać się z domowymi metodami radzenia sobie ze stresem:
- Ćwiczenia relaksujące, rozciągające, np. joga, pilates.
- Codzienne uprawianie sportu – najlepsze są ćwiczenia aerobowe np. spacer, pływanie, jazda na rowerze.
- Słuchanie relaksującej muzyki.
- Trening autogenny Schultza – metoda opracowana przez psychiatrę i psychoterapeutę, łączy w sobie elementy medytacji zen, autohipnozy oraz jogi.
- Technika progresywnej relaksacji Jacobsona – wymyślony przez amerykańskiego fizjologa i psychiatrę, główne założenie mówi, że relaksacja mięśni prowadzi również do relaksacji umysłu.
- Medytacja uważności (mindfulness) – metoda skupiająca się na redukcji gonitwy myśli i wewnętrznego niepokoju.
- Stosowanie ziół na nerwy, które pomagają w łagodzeniu łagodnych objawów stresu.
- W przypadku nasilonych symptomów utrudniających codzienne funkcjonowanie należy skontaktować się z lekarzem lub psychoterapeutą.
Jakie zioła są dobre na nerwy?
- Melisa – dzięki zawartości aldehydów terpenowych wykazuje działanie kojące nerwy. Dodatkowo ułatwia zasypianie, obniża poziom lęku i stresu. Jako surowiec leczniczy wykorzystuje się jej liście.
- Waleriana (kozłek lekarski) – od lat stosowana do niwelowania bezsenności, łagodzenia stresu i niepokoju. Kwas walerenowy zawarty w korzeniu tej rośliny zwiększa ilość GABA w mózgu (głównego neuroprzekaźnika hamującego ośrodkowy układ nerwowy). Natomiast antyoksydanty takie jak hesperydyna i linaryna mają właściwości uspokajające, które pomagają zapewnić stan odprężenia i dobrego samopoczucia.
- Krwawnik – nazwa tego zioła pochodzi od jego zdolności do leczenia krwawiących i zainfekowanych ran. Ponadto, olejkom eterycznym zawartym w krwawniku przypisuje się działanie uspokajające.
- Rumianek – napar wykazuje działanie uspokajające, stąd często stosuje się go w łagodzeniu problemów ze snem i w łagodnych stanach stresowych.
Jak stosować zioła uspakajające nerwy?
Mieszankę wyżej wymienionych ziół może stosować młodzież w wieku powyżej 12 lat oraz dorośli i osoby w podeszłym wieku. Dwie saszetki zalewa się 1 szklanką wrzącej wody i zaparza przez około 15 minut pod przykryciem. Można pić 3 razy na dobę między posiłkami po 1 szklance świeżo przygotowanego naparu. W okresowych trudnościach z zasypianiem zaleca się wypić jednorazowo 1 szklankę naparu na 30 do 60 minut przed snem. Trzeba pić zawsze świeżo przygotowany napar. Maksymalna dawka dobowa: 4 jednorazowe dawki. Stosowanie u dzieci w wieku poniżej 12 lat nie jest zalecane. Jeśli objawy takie jak bezsenność, nerwowość, brak odczuwania radości i chęci do codziennych aktywności, czy nadmierne zamartwianie się i napięcie utrzymują się podczas stosowania ziół i nie pomagają też inne domowe metody wyciszania, należy skonsultować się z lekarzem lub psychoterapeutą. Być może konieczna będzie szersza diagnostyka problemu i specjalistyczne leczenie dostępne na receptę.
Autor: Lekarz Irena M. Wojtowicz
Bibliografia
A.Dobosz, Trening autogenny Schultza – skuteczna technika relaksacji, https://www.annadobosz.pl/trening-autogenny-schultza/ (dostęp online: 15.12.2022).
C. Derra, Trening autogenny dla każdego, Amber, Warszawa 2005.
S.G. Hofmann, A.T. Sawyer, A.A. Witt, D. Oh, The effect of mindfulness-based therapy on anxiety and depression: A meta-analytic review, „Journal of Consulting and Clinical Psychology” 2010, t. 78, nr 2, s. 169–183.
Melisa lekarska – właściwości, działanie i przeciwwskazania, https://auraherbals.pl/leksykon/melisa/(dostęp online: 15.12.2022).
S. Dybalski, Kozłek lekarski. Czy pomaga zniwelować skutki stresu?, 14.09.2021.
Roślina lecznicza: Ziele krwawnika pospolitego (Achillea millefolium), https://www.bionorica.pl/zdrowie/rosliny-lecznicze/ziele-krwawnika-pospolitego-millefolii-herba.html /(dostęp online: 15.12.2022).
Rumianek – właściwości, zastosowanie w lecznictwie i w kosmetyce, 15.04.2016, https://www.herbapol.poznan.pl/pl/artykuly/rumianek-wlasciwosci-zastosowanie-w-lecznictwie-i-w-kosmetyce(dostęp online: 15.12.2022).
