Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Codziennie jesteśmy bombardowani reklamami produktów do mycia okolic intymnych. Który wybrać? Czy naprawdę potrzebujemy osobnego preparatu, a te zwyczajne do mycia skóry są złe?Jak dbać o higienę intymną? Co jeszcze powinniśmy robić, aby zapobiegać infekcjom intymnym? Podpowiadamy.
Rodzaje i przyczyny infekcji intymnych
Z medycznego punktu widzenia infekcja intymna oznacza stan chorobowy dotykający narządów płciowych – wewnętrznych lub zewnętrznych. W przypadku kobiet do pierwszej grupy zaliczamy jajowody, jajniki, macicę i pochwę. Natomiast do drugiej różne struktury (m.in. wzgórek łonowy, wargi sromowe) określane łącznie mianem sromu. Infekcja najczęściej dotyczy pochwy i warg sromowych większych oraz mniejszych. Paradoksalnie, częściej w głębszym (bardziej „ukrytym”) narządzie, tj. W pochwie, zakażenie rozwija się najpierw. Okolice sromu infekowane są w następnej kolejności. Zwykle wraz z przemieszczającą się grawitacyjnie, wypełnioną drobnoustrojami chorobotwórczymi, wydzieliną pochwową.
Patogenami wywołującymi infekcję mogą być grzyby, bakterie, wirusy albo pierwotniaki. Z łatwością namnażają się w pochwie, gdy zaburzony zostanie mikrobiom bakteryjny miejsc intymnych. Innymi słowy, w pochwie naturalnie zamieszkują specyficzne bakterie, wytwarzające kwas mlekowy – stąd ich nazwa „pałeczki kwasu mlekowego” tj. Lactobacillus. Dzięki produkcji tego związku możliwe jest obniżenie pH dróg rodnych, co tworzy niekorzystnie kwaśne warunki do rozwoju szkodliwych, wywołujących choroby mikroorganizmów. Antybiotykoterapia, niewłaściwa higiena albo po prostu czas tuż po miesiączce (spływająca krew wypłukuje bakterie), to czynniki redukujące populację „dobrych bakterii”, a tym samym sprzyjające rozplemowi „szkodliwych” drobnoustrojów. Te ostatnie mogą zostać przeniesiona drogą seksualną (np. chlamydia i rzeżączka), używając ręcznika chorej osoby (np. wirus brodawczaka ludzkiego i opryszczka) albo korzystając z publicznych toalet (siadając na nich).
Objawy infekcji intymnej
Infekcję w obrębie warg sromowych da się zauważyć „gołym okiem”. Okolica sromu będzie zaczerwieniona, obrzęknięta, cieplejsza od otaczającej skóry, może pojawić się złuszczanie. Dodatkowo będzie boleć lub swędzieć. Z racji sąsiedztwa cewki moczowej nierzadko pojawi się też ból przy oddawaniu moczu. Pochwa również stanie się zaczerwieniona i obrzęknięta. Jednak z racji swojego położenie nie będziemy w stanie tego zobaczyć. Musimy polegać bardziej na odczuciach świądu, bólu, pieczenia, bólu podczas stosunku seksualnego oraz na upławach (chorobowej wydzielinie).
To właśnie upławy są czynnikiem, który najczęściej zwraca uwagę, że coś złego się dzieje. Mogą być białawe, żółtozielone, kremowe, szarawe, bezwonne, o nieprzyjemnym, ale nieokreślonym zapachu albo przypominać zapach ryby – wszystko zależy od drobnoustroju, który wywołał infekcję. Przyglądajmy się więc dobrze upławom, to znacznie przyspieszy leczenie. Po zebraniu wywiadu i badaniu ginekolog będzie mógł wysunąć podejrzenie konkretnego rodzaju zakażenia, a to ułatwi mu dobór skutecznego leczenia już w okresie oczekiwania na wynik posiewu wymazu z pochwy (po jego otrzymaniu następuje weryfikacja, czy dobrane leczenie rzeczywiście zadziała na stwierdzony rodzaj patogenu).
Jak dbać o higienę miejsc intymnych?
„Lepiej zapobiegać, niż leczyć ” – to powszechnie znane powiedzenie sprawdza się również w przypadku infekcji intymnej. Wskazane są działania profilaktyczne, dzięki którym można unikać infekcji, a tym samym oszczędzić sobie nieprzyjemnych dolegliwości.
Zaleca się utrzymywanie właściwej higieny miejsc intymnych – stosowanie delikatnych środków myjących takich jak syndet, czy zwykłe mydło. Nic nadzwyczajnego, znane od lat produkty, które stosuje się też do mycia pozostałych partii ciała. Kluczowa jest właściwie woda, produkty myjące powinny mieć objętość zaledwie ziarenka grochu. Co może być zaskoczeniem dla wielu osób, preparaty przeznaczone do mycia okolic intymnych zwykle nie są najlepszym wyborem. Reklamowane jako „mające pH zbliżone do pH pochwy”, czyli kwaśne, tak naprawę nie powinny być stosowane do mycia warg sromowych. Mycie okolic intymnych to w praktyce właśnie mycie warg sromowych, których pH jest wyższe niż w pochwie. Nie myjmy wejścia do pochwy, nie stosujmy żadnych irygacji pochwy na własną rękę, bo prowadzi to do wypłukania ochronnych bakterii.
Bardzo istotne jest też wietrzenie. Pod tym pojęciem kryje się zakładanie przewiewnej, bawełnianej (wcale nie koronkowej, która zwykle zrobiona jest ze sztucznych materiałów), bielizny w ciągu dnia oraz spanie bez bielizny w ciągu nocy. Wietrzenie to szczególnie niezbędny element higieny intymnej w ciąży i po porodzie, kiedy goją się rany macicy (po cięciu cesarskim), czy ewentualne otarcia, zadrapania albo pęknięcia po porodzie siłami natury. Do dbania o higienę miejsc intymnych warto włączyć zioła, np. korę dębu, rumianek, nagietka, szałwię czy pokrzywę. Zalewając je gorącą wodą, a następnie gotując, można stworzyć z nich odwar do przemywania warg sromowych. Dobrze sprawdzą się jako wsparcie w łagodzeniu podrażnień i podczas łagodnych stanów zapalnych.
Autor: Lekarz Irena M. Wojtowicz
Bibliografia
Jaczewska A., Higiena intymna kobiet-od urodzenia do dorosłości, 31.10.2021, https://mamaginekolog.pl/kobieta/zdrowie-intymne/higiena-intymna-kobiet-urodzenia-doroslosci/ (dostęp online: 23.10.2022).
Parfieniuk-Kowerda A., Rzęsistkowica,Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 05.06.2017.
Stefanowicz E., Bakteryjne zapalenie pochwy, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 07.01.2021.
