Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Gdy boli nas ząb, oczywiste jest, że trzeba udać się do stomatologa. Mamy świadomość, że przyczyną najpewniej jest „dziura w zębie”, czyli po prostu próchnica, którą musi wyleczyć specjalista. Ból dziąseł często próbujemy przeczekać. Czy słusznie? Czym grozi zaniedbanie takiego schorzenia? Jakie preparaty na stan zapalny dziąseł można zastosować w domu? Czym zajmuje się periodontolog? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej.
Stan zapalny dziąseł – co to jest
Struktury otaczające i utrzymujące we właściwej pozycji zęby określane są łącznie mianem przyzębia. Zaliczamy do nich przede wszystkim dziąsła, ale także m.in. ozębną, czyli tkankę, której jedną z podstawowych funkcji jest odżywianie zębów. Zawiera liczne naczynia krwionośne, a krew w nich krążąca jest nośnikiem substancji odżywczych i tlenu. Dodatkowo w ozębnej mieszczą się nerwy umożliwiające odczuwanie bólu, dotyku, czy ucisku.
Przyczyną bólu dziąseł jest często stan zapalny. Nieleczony może postępować i obejmować kolejne struktury przyzębia. Zapalenie przyzębia, inaczej nazywane paradontozą, stwarza z kolei ryzyko uszkodzenia zębów. Właściwie jest drugim po próchnicy powodem ich utraty .
Warto zatem reagować jak najszybciej, bo samo zapalenie dziąsła da się jeszcze dosyć łatwo wyleczyć. Zapalenie przyzębia to już skomplikowana i nie zawsze wygrana sprawa.
Przyjrzyjmy się więc bliżej bólowi dziąseł w przebiegu zapalenia.
Choroba rozwija się w wyniku nagromadzenia płytki nazębnej. Błonka nabyta, czyli baza do jej powstania, tworzy się już godzinę po wyszczotkowaniu zębów. W miarę upływu czasu jest zasiedlana przez różnorodne szczepy bakterii . Wynika z tego, że bezpośrednią przyczyną zapalenia dziąseł jest po prostu nieodpowiednia higiena jamy ustnej i wywołana tym infekcja bakteryjna. Zastanówmy się przez chwilę, czy rzeczywiście sumiennie myjemy zęby dwa razy dziennie po dwie minuty? Czy za każdym razem używamy nitki dentystycznej? Czy stosujemy płukanki do usunięcia resztek pokarmowych po myciu zębów? Czy minimum raz w roku, nawet gdy nie odczuwamy bólu, odwiedzamy stomatologa? Większość z nas niestety nie jest tak dokładna i regularna.
Nalot na zębach początkowo jest miękki i łatwy do usunięcia szczoteczką. Po kilku dniach ulega mineralizacji, tj. twardnieje, tworząc tzw. kamień nazębny. Jego obecność, zwłaszcza przewlekła, stwarza duże ryzyko rozwoju zapalenia przyzębia. To po prostu idealne siedlisko dla bakterii.
Jakie są objawy zapalenia dziąseł?
Do głównych objawów zapalenia dziąseł zalicza się:
- W początkowym okresie brak choroby albo odczuwanie bardzo niewielkiego bólu, dla większości niewzbudzającego niepokoju.
- Krwawienie podczas szczotkowania lub gryzienia twardych pokarmów.
- Trudność w gryzieniu pokarmów.
- Nieprzyjemny, gnilny, zapach z ust – najczęściej niewyczuwalny przez pacjenta, wywołany namnażaniem się bakterii.
- Nadwrażliwość dziąseł na dotyk – zwykle między zębami.
- Obrzęk dziąseł (opuchnięte dziąsło przy zębie).
- Zaczerwienienie dziąseł.
- Odsłanianie się korzeni zębów – tzw. recesja, sprawia wrażenie, jakby zęby ulegały wydłużeniu.
- W nieleczonych lub źle leczonych przypadkach zapalenia przyzębia – rozchwianie i ostatecznie wypadanie zębów.
Co stosować na stan zapalny dziąseł?
Co na bolące dziąsło będzie najlepsze? Absolutną podstawą leczenia i – co ważniejsze – zapobiegania zapaleniom dziąseł jest sumienna pielęgnacja jamy ustnej i zębów. Bez tego żadne inne zalecenia lub leki nie przyniosą efektu. Pamiętajmy, że oprócz szczotkowania i nitkowania zębów ważne jest także stosowanie płukanek. To dzięki nim możliwe jest usunięcie osadów z przestrzeni między zębami, gdzie nie docierają włókna szczoteczki. A to właśnie te miejsca, w których najczęściej rozpoczyna się zapalenie. Nić dentystyczna spełnia podobną funkcję, ale zarówno płukanki, jak i nić powinny być stosowane codziennie. W końcu osadów po 5 posiłkach w ciągu dnia mamy całkiem sporo. Jedną z opcji wartych rozważenia są preparaty ziołowe, którymi po zaparzeniu i ostudzeniu można płukać jamę ustną. Szałwia, tymianek, rumianek, mięta pieprzowa, czy nagietek wykazują działanie odkażające jamę ustną (w tym dziąsła).
Jednak, gdy już rozwinie się (często pulsujący) ból dziąsła, zauważymy zaczerwienienie albo obrzęk, ciężko będzie samemu precyzyjnie szczotkować zęby. Wtedy należy jak najszybciej udać się do stomatologa, który pokaże, jak robić to odpowiednio w okresie intensywnych dolegliwości. Specjalista zajmie się też usunięciem kamienia i nalotów na zębach, czyli wspomnianego siedliska bakterii odpowiedzialnych za rozwój zapalenia. Stomatolog może także wykorzystać kiretaż, czyli oczyszczanie odsłoniętych korzeni zębowych (poniżej linii dziąseł) z kamienia i osadów . W niektórych przypadkach konieczne będzie też wdrożenie antybiotyków. Gdy choroba okaże się zaawansowana albo podstawowe zalecenia nie przyniosą efektu, trzeba będzie się udać do stomatologa specjalizującego się stricte w leczeniu chorób przyzębia, czyli periodontologa.
Autor: Lek. med. Irena Wojtowicz
Bibliografia
Gałecka-Wanatowicz D., Nie ignorujmy objawów chorób przyzębia, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 07.03.2018.
Kurowska I., Zapalenie dziąseł – przyczyny, objawy i leczenie, https://www.aptekaolmed.pl/blog/artykul/zapalenie-dziasel-przyczyny-objawy-i-leczenie,200.html (dostęp online: 25.09.2022).
Tomaszewska I.M., Zapalenie przyzębia, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 15.03.2017.
